Her Şehirde Bir Kahve Molası: Geleneksel Türk Kahvesi Çeşitleri

Her kahve çeşidinin yeri ayrı olsa da köklü geçmişi ve eşsiz tadı ile her anımıza eşlik eden Türk kahvesinin yeri tabii ki bir başka. Çünkü kahve sadece bir içecek değil; derin sohbetlerin, keyifli molaların ve hatta geleneksel ritüellerin vazgeçilmezi. Ancak alışık olduğumuz “Şekerli mi, sade mi?” sorusuyla başlayan Türk kahvesi hazırlama ritüeli aslında yörelere göre değişebilen bir yapıya sahip. Bu nedenle her yöreye göre farklı pişirme ve sunum yöntemleri ile karşılaşmak mümkün. Tabii ki bu değişim de farklı lezzetleri içinde barındıran geleneksel Türk kahvesi çeşitlerini ortaya çıkarıyor.

O halde gelin, geleneksel Türk kahvesi çeşitlerini keşfetmek için şehir şehir Türkiye turuna çıkalım.

Menengiç Kahvesi

Geleneksel Türk kahvesi keşfinde ilk durağımız menengiç kahvesi ile meşhur Gaziantep. Menengiç kahvesi, pişirme yöntemi olarak klasik Türk kahvesi ile benzer bir yapıda olduğu için genellikle Türk kahvesinin bir çeşidi olarak değerlendirilir. Ancak menengiç kahvesinin içerisinde kahve bulunmaz. Çünkü bu içecek, bıttım ya da çitlembik olarak da bilinen menengiç ağacının meyvesinden elde edilir. Kahve hazırlanırken de menengiçin öğütülmüş meyvesi süt ile demlenir.

Gaziantep mutfağının yöresel içecekleri arasında yer alan menengiç kahvesi, içeriğinde kahve meyvesi olmamasından dolayı kafeinsiz bir yapı sunar. Ayrıca tat olarak Türk kahvesinden farklı, daha aromatik ve meyvemsi bir tadı vardır.

Şimdi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde karşımıza çıkan bir diğer kahve çeşidi olan mırra kahvesine geçelim.

Mırra Kahvesi

Mırra, ismini Arapçada acı anlamına gelen "mûr” kelimesinden alır. İsminin bu anlamından da anlaşıldığı gibi mırra, acı ve yoğun bir kahve türü. Bu yoğunluğu ise pişirme yönteminden kaynaklıdır. Çünkü pişirme yöntemi açısından Türk kahvesinden farklılaşan bu kahve, birkaç kez kaynatılarak pişirilir. Bu da kahvenin daha sert bir tada sahip olmasını sağlar.

Sert bir kahve olduğu için genel olarak küçük bardaklarda ve az miktarda servis edilen mırra kahvesini tatlandırmak için şeker kullanılmaz. Ancak arzu edilirse hafif bir tat vermek için kakule atılabilir.

“Bu kahve bana biraz acı gelir.” diyorsanız o halde size hem adıyla hem tadıyla akıllarda kalan özel bir kahve ikram edelim.

Cilveli Kahve

Adı ile dikkat çeken cilveli kahve, Manisa’ya özgü bir Türk kahvesi çeşidi. Türk kahvesi ile aynı pişirme yöntemine sahip olsa da sunum açısından cilveli kahve, klasik Türk kahvesinden farklılaşır. Çünkü bu kahve pişirildikten sonra üzerine çifte kavrulmuş ve öğütülmüş badem eklenir.

Cilveli kahvenin hikayesi ise Osmanlı’dan günümüze gelen bir değer. Osmanlı sarayında şehzadelere özel olarak hazırlanan bu kahve, zaman içerisinde isteme merasimlerinde yer aldığı için halk arasında popüler hale gelmiş. Eğer isteme merasiminde kız, damada cilveli kahve yaparsa kızın bu evliliğe rızası olduğu anlaşılırmış.

Ancak tabii ki Osmanlı kahve kültürü denildiğinde bir diğer adı Osmanlı kahvesi olan dibek kahvesiz olmaz.

Dibek Kahvesi

Dibek kahvesi, ismini kahve çekirdeklerinin öğütülme yönteminden alır. Çünkü dibek, taştan ya da ağaçtan yapılmış tahıl ve benzeri şeyleri ezmede yararlanılan büyük havan olarak tanımlanır. İşte bu havanlarda dövülerek öğütülen kahve çekirdekleriyle de dibek kahvesi yapılır.

Öğütme sürecinde kullanılan bu yöntem sayesinde kahve çekirdeklerin aroması ve tadı açığa çıkarılır. Bu nedenle dibek kahvesi, Türk kahvesine göre daha yoğun ve aromatik bir tada sahiptir diyebiliriz. “Peki, bu kahve nerenin?” diyorsanız birbirinden uzak olsa da hem Güneydoğu hem de Ege Bölgesi’nde dibek kahvesi meşhur bir lezzet olarak karşımıza çıkar.

Dibek kahvesinin tadını çıkardıysak şimdi, Adıyaman'a özgü bir kahve olan kervansaray kahvesini keşfedelim.

Kervansaray Kahvesi

Adıyaman’da karşılaşabileceğiniz kervansaray kahvesi, pişirme yöntemi olarak Türk kahvesi ile benzer olsa da kahvenin içine konulan malzemeler açısından oldukça farklı. Çünkü bu kahve, sadece kahve ve suyun buluşmasından yapılan bir içecekten ziyade içerisine keçiboynuzu, menengiç kahvesi, krema, damla sakızı, salep, çikolata gibi farklı malzemelerin de konulduğu ve “İçinde yok yok.” diyebileceğimiz bir kahve türü. Bu nedenle de kahvenin sert tadından öte kervansaray kahvesi tat olarak daha aromatik, tatlı ve yumuşak içimli bir yapıya sahip.

“Kahve tadını yoğun bir şekilde hissetmek istiyorum.”  diyorsanız şimdi, sert bir kahve olan süvari kahvesini inceleyelim.  

Süvari Kahvesi

Süvari kahvesi, geleneksel Türk kahvesinden farklı bir pişirme ve sunum tekniğine sahip geleneksel bir kahve türü. Bu kahve, mırra ile benzer bir şekilde çifte kavrulmuş Türk kahvesinin köpüğü tamamen kaybolana kadar birkaç kez kaynatılması ile hazırlanır. Sunumunda ise alışılmış kahve fincanı yerine ince belli çay bardağı kullanılır.

Ege ve Akdeniz bölgelerinde -özellikle de Hatay’da- yaygın olan süvari kahvesi, Osmanlıca “tarz-ı hususi” (kişiye özel) ifadesinden türeyen “Tarsusi” adıyla da bilinir. Ancak yine de “Ben klasiklerden vazgeçemem.” diyorsanız ağır ağır pişmesiyle Türk kahvesinin tadını doyasıya çıkaracağınız kül kahvesi tam size göre.  

Kül Kahvesi

Kül kahvesi, aslında klasik Türk kahvesinin pişirme yönteminin farklılaştırılmış hali. Çünkü bu kahve; ani yüksek ısıya maruz kalmadan, közün ısısını koruyan kül veya kum içinde yavaşça pişirilir. Bu yöntem sayesinde kahvenin dengeli ve ağır bir şekilde demlenmesi sağlanırken daha yoğun bir aroma ve tat profili ortaya çıkarılır.

“Peki, bu geleneksel pişirme yöntemi ile hazırlanan lezzetli Türk kahvesi tadını evde hazırlamak mümkün mü?” diye merak ediyorsanız Arçelik Türk Kahvesi Makinesi modelleri ile közde ağır ağır pişen kahvenin bol köpüklü geleneksel lezzetini yakalayabileceğinizi unutmayın.

Tabii ki tüm bu modeller arasından “Hangisi bana uygun?” diye düşünüyorsanız “Kahve Keyfinize Keyif Katın: Sizin İçin En İyi Türk Kahvesi Makinesi Hangisi?” yazımızı okuyarak kahve keyiflerinize hem lezzet hem de pratiklik katacak sizin için en iyi Türk kahvesi makinesini seçebilirsiniz.