Kahvenizi Bir Uzman Gibi Tadın: Kahve Tadımı (Cupping) Nasıl Yapılır?

Gündelik hayatımızda içtiğimiz her kahvenin tadı bir başka. Kimi kokusuyla bile uykumuzu açarken kimisi de damağımıza yumuşak bir dokunuş yapıyor. Bu farkı oluşturan temel unsurlardan biri ise demleme ve pişirme yöntemlerinden ziyade kahvenin kendine has özellikleri olan çekirdeğin kökeni, kavrulması ve öğütülmesi diyebiliriz. Çünkü her kahve, çekirdeğinin yetiştiği bölgeye ve kavrulma yöntemine göre kendine özel bir tada ve kokuya sahip oluyor. Kahve çekirdeklerinin kendine has zengin dünyasını keşfetmenin yolu da kahve tadımı olarak dilimize geçen cupping kavramında gizli.

Kahveye bir uzman hassasiyetinde yaklaşmak için gelin, cupping yani kahve tadımının inceliklerine göz atalım.

Cupping Nedir?

Cupping, kahvenin tadı ve kalitesini değerlendirmek için kahve tedarik zincirine katkıda bulunan herkesin gerçekleştirdiği bir tadım yöntemi. Bu yöntemde tabii ki kahvelerin değerlendirilmesi için dikkat edilmesi gerekenler ve belirli kriterler bulunuyor. Tüm bunlara göre de kahveler incelenerek her kahvenin karakteristik özellikleri keşfediliyor. “Peki, nasıl?” diyorsanız profesyonel kahve tadımının derinliklerini keşfetmeye başlayalım.

Kahve Tadımı Yapmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kahvelerin eşsiz kokusunu ve damakta bıraktığı izleri keşfetmeden önce kahve tadımının bir hazırlık aşaması bulunuyor. Bu hazırlık aşamasında da şu unsurlara dikkat edilmesi oldukça önemli:

Tadım yapılacak kahveler demlenirken aromasının etkilenmemesi için kağıt veya metal ile temas etmemesi gerekli. Kısacası kahveler, farklı demleme yöntemlerine maruz kalmadan doğrudan su ile karıştırılarak tadım için hazır hale getirilmeli.
Kahve tadımından önce baharatlı, acı, ekşi gibi tadının uzun süre yoğun bir şekilde hissedildiği yemek ve içecekleri tüketmekten kaçınılmalı.
Unutmayın ki tadım yolculuğunda kahvenin tadı kadar kokusu da kalitesini etkileyen bir unsur. Bu nedenle koku duyusunu yanıltacak farklı ve yoğun kokuların olduğu ortamlarda tadım yapılmamalı. Hatta tadım öncesi yoğun kokulu parfümler ve sabunlar kullanılmamalı.
Tadım yapılacak kahve çekirdeklerinin single origin yani tek kökenli olmasına dikkat edilmeli. Çünkü blend olarak adlandırılan karışım kahvelerde kahve çekirdeğinin tat profilini çıkarmak zor olabilir. Kahve çekirdekleri hakkında daha detaylı bilgi için “Mükemmel Kahve Deneyimi İçin Kahve Çekirdeği Çeşitlerini Keşfedin” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kahve çekirdekleri taze kavrulmuş olmalı. Kahvenin aromasını keşfetmek için çekirdeklerin en fazla 2 hafta içerisinde kavrulmuş olmasına dikkat edilmeli.

Dikkat edilmesi gereken tüm bu unsurları göz önünde bulundurarak kahve lezzetinin aromatik yapısında keşfe çıkabilirsiniz. O halde gelin, bu keşif için için şimdi, kahve tadım sürecinin detaylarına geçelim.

Kahve Tadımı Nasıl Yapılır?

Tek bir kahve çekirdeğinin tadım notalarını keşfetmek veya birkaç kahvenin lezzeti arasındaki farkları deneyimlemek için kahve tadımı yapılabilir. Tabii ki bunun için de hem gerekli malzemelerin tamamlanması hem de kahvenin tadını en iyi şekilde değerlendirmek amacıyla izlenmesi gereken adımlar bulunur.

Kahve Tadımı İçin Gerekli Malzemeler

Kahve profesyonelleri, kahve tadımı yaparken cupping için özel dizayn edilmiş kupa kaseleri ve kupa kaşıkları gibi ekipmanlar kullanırlar. Ancak bu özel ekipmanlar olmasa bile uygun yapıdaki malzemelerle de tadım yapılabilir. Buna göre kahve tadımı için gerekli malzemeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Kahve çekirdeği: 1 veya daha fazla kahve çekirdeği tercih edebilirsiniz.
Sıcak su: Kahve tadında su seçimi de oldukça önemli. Kahvenin tadını etkilememesi için suyun herhangi bir aromaya sahip olmaması gerekir. Bunun için filtrelenmiş su kullanmanızda fayda var.
Kahve öğütücü: Kahve çekirdeklerini öğütmek için el değirmenleri tercih edebileceğiniz gibi daha pratik bir yöntem için otomatik öğütme yapan Arçelik Kahve Öğütücüsü kullanabilirsiniz.
Ölçek: Kahve tadımında hata olmaması için her kahvede kahve ve su oranının aynı olması gerekir. SCA (Specialty Coffee Association) cupping protokülene* göre bu oran 150 ml su başına 8,25 gram kahvedir.
Zamanlayıcı: Kahve ve su oranlarının aynı olmasının yanı sıra her kahvenin demlenme süresinin de aynı olması gerekir. Bunun için profesyonel kahve tadımlarında demleme sürelerini takip etmek için zamanlayıcı kullanılır.
Bardaklar: Tadım için tercih edilen bardaklar geniş ağızlı ve sığ bir yapıda olmalı. Ayrıca kahvenin tadını etkilememesi için karton veya plastik tadım bardakları yerine seramik veya cam bardak kullanmanızda fayda var.
Kahve tadım kaşığı: Cupping için özel dizayn edilmiş kaşıklar bulunur. Bu kaşıklar ise tatlı kaşığından daha büyük ve daha kavisli bir yapıya sahiptir. Ancak evde kendi kahve tadımınızı yapmak istiyorsanız kahve tadım kaşığı yerine çorba kaşığı da kullanabilirsiniz.
Tükürme kabı: Kahve tadımlarında tadımcıların fazla kafeine maruz kalmaması için tükürme kapları bulunur. Tadımcılar, kahvenin ağızlarında bıraktığı dokuyu ve aromayı keşfettikten sonra bu kapların içerisine tükürerek sıradaki kahveye geçebilir.

*Kaynak: https://atlanticspecialtycoffee.com/wp-content/uploads/SCAA-Cupping-Protocols-2005.pdf

Adım Adım Kahve Tadımı

Tüm malzemeler hazırsa adım adım kahve tadımına başlayalım:

Adım: İlk olarak kahve çekirdeklerini öğütün.
Adım: Öğütülmüş kahve çekirdeklerini tadım bardağına koyun ve üzerine yavaşça sıcak suyu ekleyin. Zamanlayıcıyı kurarak yaklaşık 10 dakika kahveyi demleyin.
Adım: Kahve demlendikten sonra kahvenin telvesi dibe çökerse üzerinde krema denilen bir köpük oluşur. Tadıma geçmeden önce bu krema katmanını kaşıkla sıyırıp çıkarın.
Adım: Şimdi, kahvenin zengin aromasını keşfedebilirsiniz. Bunun için ilk olarak kahvenin kokusunu hissedin.
Adım: Kokudaki aromaların ağzınızdaki etkisini hissetmek için tadım kaşığı ile kahveden bir kaşık alıp tadın.
Adım: Diğer kahveleri tatmadan önce ağzınızdaki kahveyi tükürme kabına tükürdükten sonra bir yudum su içerek kahvenin tadını temizleyin.
Adım: Koku ve tat analizden sonra kahvelerin karakteristik özelliklerini değerlendirmek için notlarınızı alın.

“Peki, kahveleri nasıl değerlendireceğim?” diye merak ediyorsanız kahvenin özelliklerini çıkarmak için değerlendirme kriterleri size yol gösterecek.

Kahvenin Karakteristik Özellikleri Nasıl Değerlendirilir?

Kahve tadımında kahvenin özelliklerini belirlemek için şu detaylara dikkat etmek gerekir:

Koku: Kahve, yetiştiği bölgeye göre farklı aromaları içinde barındırır. Bu aromatik yapının izleri de ilk olarak kahvenin kokusundan anlaşılır.
Asitlik: Kahve meyvesinin yetiştiği bölgenin yüksekliğine göre asitlik oranı değişir. Kahvenin yetiştiği yükseklik arttıkça meyvenin olgunlaşma süresi de artar. Bu da kahvenin asiditesinin yükselmesine neden olur. Asidite ise kahvenin aromasının hissedilmesini etkiler. Çünkü asit oranı yüksek kahvelerin kendine has aromaları daha net hissedilir.
Gövde: Bu kavram kahvenin dokusunu ifade eder. Kahveden yudum aldığınızda damak ve dilde bıraktığı etki, kahvenin gövde özelliklerini oluşturur. Dokuya ait etki ise narin, ağır gibi sıfatlarla tanımlanabilir.
Lezzet: Lezzet notaları, bir kahveyi değerlendirmenin en popüler tanımlayıcısı olarak karşımıza çıkar. Kahvenin sahip olduğu aromayı anlamak için hangi tatlara benzediği lezzet notaları ile çıkarılır. Örneğin meyve, çiçek, çikolata veya fındık notaları gibi farklı tatlara benzerliğine göre lezzeti değerlendirilir.
Bitiş: Bir kahveyi içip bitirdiğinizde bu eşsiz lezzetin tadını uzun süre hissetmeniz mümkün. İşte, bitiş de tadım aşamasında bu hissiyatı ifade eder. Kahvenin damakta bıraktığı etki uzun sürüyorsa kahvenin bitişi uzun denilebilir.

Kısacası her kahve çekirdeğinin benzersiz dünyasını keşfetmenin yolu tüm bu detaylara dikkat etmekten geçiyor. Kahve çekirdeğinin ağzınızda bıraktığı o eşsiz lezzeti tamamlayan nokta ise tabii ki damak zevkinize uygun kahve çeşidini bulmak. Hangi kahve sizin için daha uygun diye karar veremediyseniz “Damak Tadınıza Uygun Kahve Seçim Rehberi” ile mükemmel çekirdekleri keyifli bir kahveye dönüştürebilirsiniz. Damak tadınıza uygun kahveyi keşfettikten sonra kahvenizi en iyi şekilde hazırlamak için de Arçelik Kahve Makinesi Modelleri arasından size uygun olanı tercih edebilirsiniz.