
Birinci, İkinci ve Üçüncü Nesil Kahve Akımları
Kahve bir içecekten öte içerisinde tarihi barındıran bir kültür. Bu kültürün gelişimi ise yıllar içerisinde değişen ve gelişen bir yapıya sahip. Her değişim ise yeni bir dönemi ortaya çıkarıyor. Yani kahve nesilleri geçmişten günümüze kadar gelen kahve tüketiminin ve özelliklerinin değişiminin bir sonucu diyebiliriz.
Kahve kültüründe nesiller olarak adlandırılan kahvenin farklı dönemleri, adım adım günümüzdeki kahve kültürünü anlamak için aslında bir rehber niteliğinde. Çünkü her bir dönem, o zaman gelişen kahve kültürünün basamakları. Birinci, ikinci ve üçüncü nesil olarak bilinen bu basamaklar; kahvenin işlenmesi, tüketimi ve sunumu açısından yıllar içindeki değişimi gözler önüne seriyor.
O halde gelin, dönemlere göre kahve kültürünü tanımak ve kahvenin köklü geçmişini keşfetmek için kahve nesillerini incelemeye başlayalım.
Birinci Nesil Kahve Nedir?

Kahve akımlarının ilk basamağı olan 1. nesil, 1900’lü yılların başında kahve üretiminin yaygınlaşması ile ortaya çıkmış. Bu akım, genel olarak kahvenin bir zevkten öte ihtiyaca yönelik olduğu anlayışı ile ilerlemiş.
Birinci nesil kahve akımı, 1900’lü yıllardan başlayarak yaklaşık 70 yıl boyunca kahvenin daha çok kişiye ulaşması düşüncesiyle kahvecilikte ana akım olarak karşımıza çıkıyor. Bu akım ile beraber kahve tüketimini arttırmak ve kahvenin her mutfakta yer almasını sağlamak için toplu üretimler ve paketli satışlar yapılmış. Bu nedenle kahvenin lezzetinden çok yaygın ve pratik olması, bu neslin ürünlerinde öne çıkan başlıca özellik.
Bu dönemde kahve, günlük yaşamın bir parçası haline gelmiş. Ancak lezzet ve demleme tekniklerine fazla önem verilmemiş. Kahvenin kalitesinden öte pratik ve ulaşılabilir olmasına önem verildiği için birinci nesil kahve akımında vakumlu paketler ortaya çıkmış. Bu da kahvelerin daha uzun süre saklanmasını sağlayabilecek yöntemi oluşturan önemli bir adım.
İkinci Nesil Kahve Nedir?

Birinci nesil kahve akımının kahve tüketimini yaygınlaştırılması ile dünya çapında kahve tüketicileri de yaygınlaştı. Ancak kahve tüketicileri, artık tek tip kahve içmek yerine daha farklı kahve çeşitleri deneyimlemek istiyordu. Bu da birinci neslin yerini ikinci nesle bırakmasını sağladı.
İkinci nesil kahve akımı, 1970’li yıllarda ortaya çıktı. Birinci neslin katkılarıyla da kahve deneyimini özelleştirmeyi amaçlıyordu. Bu amaç ise aslında birinci neslin kahve lezzetini önem vermemesinden dolayı tepki olarak ortaya çıktı. Bu akımla birlikte kahve tüketicileri, farklı orijinden kahve çekirdeklerini ve farklı aromaları deneme şansı yakaladı. Yani kahveye ve kahve kültürüne önem vermenin ilk adımları bu akımla birlikte atıldı.
Ancak kahvenin geniş kitlelere ulaşması anlayışı bu nesilde de devam ettiği için kahveden çok pazarlamaya önem verildiğini söylemek mümkün. Bu da tekelleşen kahve devlerini ortaya çıkardı. Bu gelişim ile tabii ki kahve kültürü daha sosyal hale geldi ve kafe ortamları bir buluşma noktası olarak görülmeye başlandı. Ancak kahvenin üretim süreci ve çiftçilerin koşulları gibi konular hala çok fazla sorgulanmıyordu.
Üçüncü Nesil Kahve Nedir?

Birinci ve ikinci nesil kahve akımlarının, kahvenin herkese ulaşabilmesi için büyük katkılarda bulunduğu kesin. Ancak her iki akımda da kahvenin kökenine, yetiştirilme koşullarına ve özelliklerine yeterince değer verilmediği için kahve kültürü ikinci plana atılıyordu. Bu durum da üçüncü nesil kahve akımının doğmasını sağladı.
Üçüncü nesil kahve akımı, kahvecilikte yeni dönemin tanımlanması için ilk olarak 2002 yılında Trish Rothgeb tarafından kaleme alınan bir makalede kullanıldı.* Sonrasında tüm dünyada yaygınlaşan bu üçüncü nesil akımla kahvecilikte yeni bir dönem başladı.
Kahveyi ve kahve deneyimini önceliği olarak gören üçüncü nesil kahve akımı, genel olarak kahve hakkında insanları bilinçlendiren bir anlayışa sahip. Kaliteli ve nitelikli kahveyi merkezine alarak böyle bir kahvenin nerede ve nasıl yetiştirildiği ile ilgili bütün bilgileri tüketiciye sunmak, bu akımın temelini oluşturuyor. Bu nedenle üçüncü nesil kahve akımının kahveye daha fazla değer veren ve kahve üreticilerine saygı duyan bir anlayışı temsil ettiğini söylemek mümkün. Kahvecilikte yeni bir dönemi açan ve günden güne daha fazla temsilcisi ile karşılaştığımız bu akım sayesinde tüketiciler artık kahve çekirdeklerinin hangi çiftlikten geldiğini, nasıl işlendiğini ve hangi tatları barındırdığını öğrenebiliyor.
*Kaynak: https://www.latimes.com/food/story/2019-10-04/third-wave-coffee-trish-rothgeb
Kahve Akımları Analizi: Üç Neslin Karşılaştırılması
Geçmişten günümüze kadar kahve akımları ile bir yolculuğa çıkıp adım adım nesilleri keşfettiğimize göre şimdi, bu üç nesli karşılaştırarak farklarını daha iyi anlayalım. Birinci, ikinci ve üçüncü nesil kahve akımlarının özelliklerini ve farklarını aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz:
Özellik |
Birinci Nesil |
İkinci Nesil | Üçüncü Nesil |
Odak Noktası | Pratiklik ve hızlı tüketim | Deneyim ve sosyal ortam | Kalite ve tat profili |
Kahve Türleri | Toz veya granül kahveler | Espresso bazlı kahveler | Yöresel kahve çekirdekleri ile hazırlanan kahveler |
Kahve Bilinci | Düşük | Orta | Yüksek |
Sosyal Etkisi | Günlük tüketim | Sosyal aktivite | Bilinçli tüketim |
Dördüncü Nesil Kahve Var mı?
Kahve akımlarında öne çıkan üç nesil bulunsa da son yıllarda dördüncü nesil kahve akımı hakkında da tartışmalar başladı. Peki, gerçekten bir yeni nesilden bahsedebilir miyiz? Henüz net bir şekilde dördüncü nesil kahve tanımı yapılmasa da kahve kültürünün daha ileriye taşınacağı kesin. Buna göre kahve kültürünün bu bir sonraki adımında karşımıza çıkacak dördüncü nesil kahve akımı da kahvenin yalnızca tat ve kalite açısından değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik ve teknoloji açısından ele alındığı bir dönemi temsil edebilir.
Kısacası kahve, adım adım gelişen bir kültüre sahip. Geçmişten günümüze gelen bu nesiller ise aslında kahve tüketicilerinin bakış açılarının değişimi ile ortaya çıkan yeni pencereler. Bu pencerelerden gördüklerimiz ise tüketim odaklı kahvenin günümüzün keyifli bir lezzetine dönüşmüş olması.
Tabii ki bu lezzetin daha keyifli olması için zevkinize uygun kahve çeşidini bulmanız oldukça önemli. Bunun yolu da kahve çekirdeklerinin özelliklerini ve kahve çeşitlerini bilmekten geçiyor. Tüm bunları keşfedip “Tam bana göre!” diyebileceğiniz kahve çeşidini öğrenmek için “Damak Tadınıza Uygun Kahve Seçim Rehberi” yazımızı okuyabilirsiniz. Sevdiğiniz kahve çeşidini keşfettikten sonra bu lezzeti en iyi şekilde hazırlamak için de Arçelik Kahve Makinesi Modellerini inceleyebilirsiniz.